Eerder gepubliceerd op SARGASSO.

OPINIE – Je zou bijna denken dat de voedselproductie in onze contreien in handen is van een stelletje maffiosi. Wanneer grijpt de politiek in door paal en perk te stellen aan de reguliere voedselindustrie?

Nu zijn het weer de eieren. Eerder, om maar wat te noemen, kwam het antibioticamisbruik in de Nederlandse vee-industrie aan het licht. Nog niet zo lang geleden volgde het rundvlees/paardenvlees-schandaal. Of denk aan het genetisch gemodificeerde zaaigoed van landbouwchemiegigant Monsanto, dat na Amerika ook Europa probeert te veroveren. En nu blijkt er, zo meldde het NOS Achtuurjournaal, gefraudeerd te zijn met onterecht als biologisch gekenmerkte eieren.

Al die schandalen zijn van hetzelfde laken een pak: er is gerotzooid met ons voedsel. En dat gerotzooi, weten we langzamerhand, is een structureel en nijpend probleem. Het productiesysteem dat de westerse maatschappij een overvloed aan voedsel heeft gebracht, is gestoeld op uitbuiting van dieren en verwoesting van onze leefomgeving en die van anderen. Denk ook aan de grootschalige kap in het Amazonegebied, een doorlopend schandaal dat gezien de omvang van het probleem al helemaal weinig aandacht krijgt. Waarom wordt het oerwoud gekapt? Juist, voor de productie van meer en goedkoper voedsel.

Serieuze tegenbeweging
Steeds meer mensen beseffen dat de moderne voedselproductiewijze heel erg veel te ver is doorgeschoten om in moreel en ecologisch opzicht nog langer houdbaar te zijn. Zeker nu andere economieën opkomen, waardoor ook in die landen de vraag naar goedkope luxeproducten en luxevoedsel stijgt, lijkt ineenstorting van het huidige ecologisch systeem op onze planeet met rasse schreden naderbij te komen. Gelukkig is in Nederland en omringende landen een tegenbeweging op gang aan het komen waardoor, bijvoorbeeld, duurzamer geproduceerd voedsel door een toenemend aantal supermarkten inmiddels standaard is opgenomen in het assortiment.

Dat laatste betekent dat er aan duurzamer geproduceerd voedsel tegenwoordig geld te verdienen is, veel geld. Daardoor wordt het natuurlijk ook interessant voor fraudeurs, maar toch – er is een begin gemaakt naar een voor mens, dier en planeet gezondere productiewijze. Wat nog ontbreekt, helaas, is een overheidsstreven om de reguliere voedselindustrie het vuur na aan de schenen te leggen. Sterker nog, landbouwsubsidies van de Europese Unie omvatten jaarlijks bijna een miljard euro, waarvan nog bijna niets naar projecten voor vergroening gaat. Wel is het streven van de EU om in 2020 negentien procent van de landbouwsubsidies in die richting te sturen.

Gezwinde spoed
De manier waarop landbouw wordt bedreven in en door de westerse wereld moet veranderen. Nu. Niet vergroening op termijn is nodig, maar radicale vergroening op dit moment. Reclame voor en prijsstunten met producten die op geen enkele wijze door de duurzaamheidsbeugel kunnen, bijvoorbeeld, moeten in de ban. Betuttelend? Onmogelijk? De industrie is ongezond voor de mens, verwoest in razend tempo de natuur, martelt dieren. Het is tijd om toe te geven dat wij er een zooitje van hebben gemaakt. Het is tijd om bedrijven die niet in gezwinde spoed richting duurzaamheid manoeuvreren in de ban te doen. Het is tijd om groen te leven.