Eerder gepubliceerd op DIERENBESCHERMING.

Afgeschoten in Groningen: een proef om te onderzoeken of menselijk ingrijpen wel zo verstandig is in de strijd tegen overlast van muskusratten. Begonnen in Zuid-West Friesland: een proef om in weilanden foeragerende ganzen niet langer uit de lucht te schieten of weg te vangen, maar door honden te laten wegjagen naar plekken waar zij niemand tot last zijn.

De twee proeven zijn voorbeelden van de manier waarop dierbeschermers kunnen en moeten meedenken als zij dieronvriendelijke werk- en handelswijzen in de maatschappij aan de kaak willen stellen. Voor elk probleem dat wordt geconstateerd moet een alternatief worden aangedragen. Op die manier wordt draagvlak verkregen.

Pragmatisch
Neem dierproeven. Daar is de Dierenbescherming in beginsel op tegen. In de maatschappij heeft onmiddellijke afschaffing echter te weinig draagvlak. Vandaar dat wij kiezen voor een aanpak waarin – in samenwerking met en door aanmoediging van welwillende dierproefnemers – gezocht wordt naar manieren waarop de huidige situatie kan worden verbeterd. Uitgangspunt: Vervangen, Verminderen en Verfijnen. Door de lat steeds hoger te leggen, komen wij stap voor stap dichter bij ons doel. Voor wie daarbij helpt, ligt een mooie trofee in het verschiet: onze Lef in het Lab-prijs!

Ook als het gaat om bestrijding van overlast die dieren in het wild veroorzaken, hanteert de Dierenbescherming een pragmatisch uitgangspunt; liever een oplossing die vanuit dierenoogpunt niet ideaal maar wel een verbetering is, dan zonder gehoord te worden vanaf de zijlijn roepen dat wilde dieren te allen tijde gewoon hun gang moeten kunnen gaan. Door mee te denken en alternatieven aan te dragen lukt het vaak om in elk geval te voorkomen dat bestrijding zonder oog voor dierenleed geschiedt. Overigens moet wel eerst objectief worden vastgesteld in hoeverre daadwerkelijk sprake is van overlast.

Partij voor de Dieren
Dat Provinciale Staten in Groningen de proef met de muskusratten uiteindelijk niet heeft laten doorgegaan, vind ik, vooral omdat het in de eerste plaats een bezuinigingsmaatregel betreft, dan ook een gemiste kans. Ten eerste had dit een mooi voorbeeld kunnen zijn van de kracht van de natuur als balansbrenger, ten tweede was de proef op termijn misschien zelfs financieel wel de meest aantrekkelijke optie geweest. De kosten van bestrijding zijn immers vaak vele malen hoger dan het repareren van eventuele schade.

De proef met Border Collies als ganzenverjagers in Friesland vind ik juist een voorbeeld van hoe het wel moet. Boeren zeggen overlast te ondervinden van ganzen? Prima. Maar afschieten? Dankzij met name de Partij voor de Dieren wordt nu gekeken of deze diervriendelijker oplossing eveneens – of beter – voldoet. Als we altijd voor de meest voor de hand liggende oplossing kiezen, vergeten we de kracht van het mogelijke alternatief. Soms zal dat duurder zijn, meer inspanning of een gedragsverandering vergen. Maar de beloning is groot; niet alleen op het gebied van dierenwelzijn, maar ook op het gebied van een duurzame toekomst waarin ethisch denken een prominente plaats inneemt.