Eerder gepubliceerd op SARGASSO.
OPINIE – De ontwikkelingen in het Nederlandse natuurbeleid verdienen het eindelijk weer eens in het zonnetje gezet te worden. Al blijven er wel kritische kanttekeningen.
Nederland durft weer mooi te zijn. Althans, die indruk wekt alleen al de titel van de intiatiefwet van PvdA, D66 en GroenLinks, die vorige week is overhandigd aan staatssecretaris Sharon Dijksma van Economische Zaken: Mooi Nederland. De nota wordt gesteund door PVV, SP, ChristenUnie en de Partij voor de Dieren. Minder dan een half jaar na het aantreden van het huidige kabinet lijkt de Tweede Kamer door middel van Mooi Nederland rigoureus af te rekenen met het natuurbeleid van Henk Bleker, de onder natuurbeschermers beruchte voorganger van Dijksma.
Bleker besloot dat Nederland voortaan alleen nog maar aan zijn Europese verplichtingen voor natuurbescherming zou voldoen. De Ecologische Hoofdstructuur, die de grote natuurgebieden in Nederland met elkaar moest verbinden, werd geschrapt – en daarmee twintig jaar ploeteren en investeren achteloos terzijde geschoven. Bij dierenbeschermers zette vooral de geplande uitbreiding van de lijst met vrij te bejagen in het wild levende dieren kwaad bloed. In de Tweede Kamer sloten de belangrijkste oppositiepartijen de rijen om tot een natuur- en diervriendelijker alternatief te komen voor Blekers plannen.
Koerswijziging
Deze samenwerking is nu dus uitgemond in een koerswijziging die niet minder groot is dan die Bleker voor ogen stond, maar dan diagonaal de andere kant op. Nu ja, Mooi Nederland is nog slechts door Dijksma ontvangen. De staatssecretaris zal de initiatiefwet ter advies aan de Raad van State voorleggen, waarna zij, waarschijnlijk in april, met een eerste voorstel voor een nieuwe wet Natuurbescherming komt. Deze koepelwet moet drie bestaande wetten samenballen en vereenvoudigen. De kans is groot dat Mooi Nederland een goede verstaander heeft in Dijksma, aangezien haar partij (PvdA) er een van de initiatiefnemers van is.
De Flora- en Faunawet is een van de wetten die in de nieuw koepelwet moet opgaan. De opstellers van Mooi Nederland hebben de kans aangegrepen om de in die wet opgenomen vrijejachtlijst niet uit te breiden, zoals Bleker van plan was, maar juist te schrappen: geen plezierjacht meer. Als dit voorstel door Dijksma wordt overgenomen, valt er in Nederland oprecht weer eens te juichen over de omgang met de in het wild levende dieren in ons land. Ook de natuurverbindingen zullen alsnog worden afgerond, terwijl Nederland zich in internationaal opzicht niet minimalistisch maar vooruitstrevend durft te tonen op het gebied van natuur en natuurbeheer.
Euforische stemming
Het beleid maakte onder Bleker een terugtrekkende beweging, die het zetje gaf om de opstellers van Mooi Nederland de krachten te laten bundelen voor een kordaat en prachtig tegengeluid. Wie de euforische stemming rond Mooi Nederland opsnuift, zal zich achter de oren krabben van verbazing. Nog maar twee maanden geleden, dus na het vertrek van Bleker, leek de natuurbescherming in Nederland immers zozeer van ondergeschikt belang te zijn geworden dat zelfs Vogelbescherming Nederland akkoord ging met de vergassing van meer dan 500 duizend ganzen. Ook dat plan is imiddels voor onbepaalde tijd in de ijskast gezet.
Is het natuurbeleid in Nederland dan af zodra Mooi Nederland tot beleid is verheven? Nee. Dat is het pas als de natuur zichzelf kan bedruipen – op de manier waarop wij dat willen, dus zonder ons overlast te geven of schade te berokkenen. Dat betekent dat wij moeten leren om, bijvoorbeeld, het landschap niet te herinrichten met als doel een verdwijnende diersoort terug te lokken naar ons land om vervolgens, als dit beleid een doorslaand succes blijkt, die dieren in grote getalen af te maken omdat we ze eigenlijk toch maar lastig vinden. De plezierjacht wordt afgeschaft, nu de beheerjacht nog. Zo ver durft ook Mooi Nederland nog lang niet te gaan.
